Στο πλαίσιο του έργου Αποπεράτωση και Εκσυγχρονισμός των Κτιριακών Εγκαταστάσεων του Ωδείου Αθηνών (του προγράμματος «Αττική 2021-2027» κωδικός MIS:6001204) ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2023 η ψηφιοποίηση του Ιστορικού Αρχείου του Ωδείου Αθηνών.
Η δράση αυτή, που αποτελεί το υποέργο 4 του κυρίως έργου, είχε ως στόχο την ψηφιακή αναβάθμιση του Αρχείου μέσω της ψηφιοποίησής του.
Συγκεκριμένα η ψηφιοποίηση του πολύτιμου αρχειακού υλικού που φυλάσσεται στο Ιστορικό Αρχείου του Ωδείου και χρονολογείται τουλάχιστον από το 1871, αποτέλεσε ιδιαίτερα σημαντική δράση για την διαφύλαξη αλλά και διάδοση του υλικού.
Έτσι, το μοναδικό υλικό του ιστορικού αρχείου του Ωδείου Αθηνών και συγκεκριμένα, τα ευαίσθητα χειρόγραφα και δακτυλόγραφα έγγραφα, οι χειρόγραφες παρτιτούρες και οι σπάνιες έντυπες εκδόσεις μουσικής, οι μοναδικές φωτογραφίες, τα μεγάλου μεγέθους αρχιτεκτονικά σχέδια, οι παλαιές αφίσες και τα σπάνια βιβλία σαρώθηκαν σε υψηλή ανάλυση.
Πλέον:
Οι 830.000 σελίδες σάρωσης βρίσκονται στην διάθεση των ερευνητών κατόπιν επικοινωνίας με το Αρχείο του Ωδείου Αθηνών, στο email: archives@athensconservatoire.gr
ΑΦΙΣΑ ΕΡΓΟΥ
Κωδ. Πράξης/MIS (ΟΠΣ):
· ΕΣΠΑ 2021-2027: 6001204
Δικαιούχος: ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΩΔΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Ημερομηνία έναρξης της Πράξης:
· ΕΣΠΑ 2021-2027: 16/05/2023
Προϋπολογισμός:
6.929.548,67 € (με ΦΠΑ)
Πρόγραμμα: «Αττική 2021-2027»
Προτεραιότητα: Προώθηση της περιφερειακής κοινωνικής συνοχής μέσα από την ενίσχυση των μηχανισμών και υποδομών για την στήριξη της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικοοικονομικής ένταξης.
Ταμείο συγχρηματοδότησης: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)
Περιγραφή: Με την πράξη συνεχίζεται η υλοποίηση της αποπεράτωσης τμημάτων του κτιρίου του Ωδείου Αθηνών με στόχο την ανάπτυξη ευρέος φάσματος πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και ευρύτερα αναπτυξιακών χρήσεων. H πράξη περιλαμβάνει και το Υποέργο 4 που αφορά στην ψηφιοποίηση του Ιστορικού Αρχείου του Ωδείου Αθηνών (χειρόγραφων και δακτυλόγραφων εγγράφων, χειρόγραφων και έντυπων παρτιτούρων και φωτογραφιών, αρχιτεκτονικών σχεδίων, αφισών και βιβλίων) με την μέθοδο της σάρωσης του αρχειοθετημένου υλικού και μέχρι τον μέγιστο εκτιμώμενο αριθμό των 830.000 σελίδων, με οπτική αρχειοθέτηση –ψηφιοποίηση από την συμβατική του μορφή (φυσικό αρχείο) σε ψηφιακή μορφή, και ασφαλή αποθήκευσή του.
Σκοπός του Υποέργου είναι η ψηφιακή αναβάθμιση και συγκεκριμένα η ψηφιοποίηση του ιστορικού αρχείου του Ωδείου Αθηνών.
ΤΙΤΛΟΣ ΥΠΟΕΡΓΟΥ 4 : «Ψηφιοποίηση του Ιστορικού Αρχείου του Ωδείου Αθηνών»
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΠΟΕΡΓΟΥ 4: 775.000,00 €
Υφιστάμενη κατάσταση –Στόχος:
Στο κύριο αντικείμενο του Υποέργου περιλαμβάνεται η ψηφιοποίηση με την μέθοδο της σάρωσης του αρχειοθετημένου υλικού το οποίο θα υποδειχθεί στον Ανάδοχο, και μέχρι τον μέγιστο εκτιμώμενο αριθμό των 830.000 (οκτακοσίων τριάντα χιλιάδων) σελίδων. Λόγω της φύσης του αρχειακού υλικού (ευαίσθητα χειρόγραφα, μεγάλων διαστάσεων αρχιτεκτονικά σχέδια, ιδιαίτερων προδιαγραφών παρτιτούρες, παλαιά βιβλία κλπ.) απαιτούνται ειδικές γνώσεις και τεχνική υποδομή για τις εργασίες ψηφιοποίησης. Στην συνέχεια, η διαχείριση, η επεξεργασία, ο έλεγχος και η αξιοποίηση του ψηφιοποιημένου υλικού για τις ανάγκες των διαφόρων Τμημάτων του Ωδείου Αθηνών, των δασκάλων και μαθητών του, των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών των ελληνικών και αλλοδαπών Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ιδρυμάτων, καθώς και της ευρύτερης ερευνητικής κοινότητας εντός και εκτός Ελλάδος, είναι σκόπιμο να εξασφαλιστεί μέσω ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος.
Οι συνθήκες φύλαξης του αρχειακού υλικού του Ωδείου Αθηνών και η αξιοποίηση του απέχουν από το να είναι ιδανικές, ενώ η συνεχιζόμενη χρήση του σε φυσική μορφή επισύρει αναπόφευκτα φθορές, και ιδίως στα πολλά μοναδικά αντικείμενα, που είχαν ήδη υποστεί σημαντικές φθορές κατά τις δεκαετίες της εγκατάλειψης, και τα οποία θα πρέπει να προφυλαχθούν κατά προτεραιότητα.
Η ψηφιοποίηση δίνει τη λύση στα προβλήματα αυτά, διασφαλίζοντας την άμεση, εντατική και εντελώς ακίνδυνη για τα φυσικά αντικείμενα πρόσβαση στον αρχειακό αυτό πλούτο, διασώζοντας μακροπρόθεσμα την πληροφορία, και ταυτόχρονα επιτρέποντας την άμεση λήψη πρόσθετων μέτρων προστασίας των φυσικών αντικειμένων που η συνεχής τους χρήση από τους μελετητές κατ’ ανάγκη θα εμπόδιζε.
Το φυσικό αντικείμενο του έργου είναι η οπτική αρχειοθέτηση – ψηφιοποίηση των αρχείων του Ωδείου από την συμβατική του μορφή (φυσικό αρχείο) σε ψηφιακή μορφή, και η ασφαλής αποθήκευσή του. Στο κύριο αντικείμενο του έργου περιλαμβάνεται η ψηφιοποίηση με την μέθοδο της σάρωσης του αρχειοθετημένου υλικού. Λόγω της φύσης του αρχειακού υλικού (ευαίσθητα χειρόγραφα, μεγάλων διαστάσεων αρχιτεκτονικά σχέδια, ιδιαίτερων προδιαγραφών παρτιτούρες, παλαιά βιβλία κλπ.) απαιτούνται ειδικές γνώσεις και τεχνική υποδομή για τις εργασίες ψηφιοποίησης. Στην συνέχεια, η διαχείριση, η επεξεργασία, ο έλεγχος και η αξιοποίηση του ψηφιοποιημένου υλικού για τις ανάγκες των διαφόρων Τμημάτων του Ωδείου Αθηνών, των δασκάλων και μαθητών του, των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών των ελληνικών και αλλοδαπών Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ιδρυμάτων, καθώς και της ευρύτερης ερευνητικής κοινότητας εντός και εκτός Ελλάδος, είναι σκόπιμο να εξασφαλιστεί μέσω ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος.
Κατά τα παραπάνω, η ανάθεση εργασιών ψηφιοποίησης και η ένταξή τους σε εφαρμογή αναζήτησης κρίνεται αναγκαία, ώστε να εξασφαλιστεί η αρχειοθέτηση και προστασία όλων των στοιχείων, η ιστορικότητα, η διαχρονικότητα και η προσβασιμότητα αυτών. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η συγκέντρωση, επεξεργασία και η ψηφιοποίηση των πρωτογενών αυτών δεδομένων, με στόχους την ψηφιακή αρχειοθέτηση, την ιστορική αναδρομή, την εύκολη αναζήτηση και την διαφάνεια των δεδομένων, καθώς (και κυρίως) η διάθεση του σπάνιου και πολύτιμου αρχειακού υλικού στην ευρύτερη ερευνητική, επιστημονική και πολιτισμική κοινότητα χωρίς κίνδυνο για το φυσικό αρχείο.
